In gesprek met een WIA-begeleider: ‘mensen moeten zich gehoord voelen. Dat is het allerbelangrijkste’
Jan Taco is sinds 2018 WIA-begeleider vanuit de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV). Als er in de arbeidsregio Overijssel en Gelderland-Noord WIA-aanvragen zijn, wordt Jan Taco ingeschakeld. Hij begeleidt en ondersteunt een cliënt in het traject voorafgaand aan de medische keuring met een verzekeringsarts. ‘Ik probeer het hele traject naar de keuring toe zo soepel mogelijk te laten verlopen voor de cliënt.’
Voor veel cliënten is de keuring met een verzekeringsarts erg stressvol en spannend. ‘Ik wil graag de ruimte geven voor mensen om hun verhaal te vertellen. De meeste mensen willen namelijk gehoord worden. Het gaat erom dat je als WIA-begeleider een antenne hebt voor het verhaal van een ander’, aldus Jan Taco.
De cliënt staat centraal
De cliënten die bij Jan Taco terechtkomen met een WIA-aanvraag kunnen erg verschillen. ‘Sommigen zijn behoorlijk ziek met een slecht levensperspectief. Anderen zijn volledig gefrustreerd geraakt op het werk en zijn uitgevallen wegens psychische problematiek. Dan heb je twee hele andere trajecten.’
Een goede klik hebben met je cliënt als WIA-begeleider is volgens Jan Taco dan ook belangrijk. ‘Als het niet zo goed botert tussen mij en een cliënt draag ik de cliënt over aan een andere collega waar het beter mee klikt. Daarnaast is het belangrijk om mee te bewegen. Als een cliënt bijvoorbeeld iets niet ziet zitten, moet je zelf wat terugschakelen en niet blijven aandringen. Ook al heb je zelf een andere mening.’
Protocol versus menselijke maat
Jan Taco heeft als WIA-begeleider veel ervaring met de keuring die door de verzekeringsartsen wordt uitgevoerd tijdens het WIA-traject. ‘Het verloop van de gesprekken kan altijd enorm uiteenlopen. Dat komt, omdat de aanpak van verzekeringsartsen heel erg kan verschillen’, vertelt Jan Taco. ‘Sommige verzekeringsartsen volgen tijdens keuringen strak het wettelijke protocol en hebben daarbij minder oog voor de persoonlijke ervaringen van een cliënt. Aan de andere kant van het spectrum zijn er verzekeringsartsen die vooral oog hebben voor de menselijke maat en daarbij protocollen minder van belang vinden. Dit kan leiden tot een mismatch tussen de verwachtingen van de cliënt en WIA-begeleider, en de uitkomst van de keuring met de verzekeringsarts.’
Bijeenkomst
Het UWV onderkent zelf ook dat er sprake is van verschil in verwachtingen. Daarom organiseerde het UWV in april een bijeenkomst met het hoofd van de opleiding voor verzekeringsartsen, verzekeringsartsen in opleiding, en verzekeringsartsen samen met een groep WIA-begeleiders. Jan Taco was ook één van de WIA-begeleiders die hiervoor was uitgenodigd. Samen gingen ze in gesprek over de ervaringen van WIA-begeleiders met verzekeringsartsen. ‘We hebben gesproken over wat we kunnen verbeteren om bijvoorbeeld de medische keuringen na een WIA-aanvraag makkelijker te laten verlopen en de communicatie tussen verzekeringsartsen en cliënten te verbeteren.’
Eén visie
Wat hierbij kan helpen is het formuleren van een overkoepelende UWV-visie. Jan Taco: ‘Vervolgens moet het UWV de verzekeringsartsen en alle andere UWV-medewerkers, meenemen en opleiden in het vertalen van deze visie naar de werkvloer. Verzekeringsartsen bijvoorbeeld, moeten de juiste instrumenten tot hun beschikking hebben om volgens de visie te handelen.’
Door het ontbreken van zo’n visie tasten cliënten en WIA-begeleiders momenteel vaak in het duister, niet wetende wat te verwachten van een verzekeringsarts. ‘En deze onzekerheid doet vaak meer kwaad dan goed. Eén overkoepelende visie kan helpen om de samenwerking tussen WIA-begeleiders en verzekeringsartsen soepeler te laten verlopen. Want uiteindelijk willen we er allemaal voor zorgen dat de cliënt zoveel mogelijk wordt geholpen met passende hulp.’