Cliëntenraden kunnen twee keer per jaar een training of scholingsdag plannen. Deze trainingen worden verzorgd door RadarVertige: een bureau dat trainingen, scholingsdagen, interventies en leertrajecten aanbiedt voor en met het sociale domein. Juke Snijders Blok is opleidingsadviseur en trainer bij RadarVertige. Ze heeft de afgelopen zes jaar talloze scholingsdagen verzorgd voor verschillende cliëntenraden. Juke: ‘Het leukste aan mijn werk vind ik de samenwerking met raadsleden. Het zijn allemaal vrijwilligers en dat gaat gepaard met veel openheid en mooie gesprekken.’

Trainingen op drie vlakken
Juke werkt inmiddels 7,5 jaar bij RadarVertige. ‘We bieden trainingen en scholing aan op drie verschillende vlakken.’ Ten eerste geeft RadarVertige trainingen over omgaan met emotie en agressie. ‘Daarnaast doen we veel met praktijk ervarend leren.’ Op het kantoor in Amstelveen heeft RadarVertige een praktijkleerstraat gebouwd. ‘Daar hebben we alles nagemaakt wat je in het echt kan tegenkomen: o.a. een UWV-kantoor, een kroeg, straat en huis. Het komt allemaal zo dicht mogelijk bij de realiteit.’ Hier worden bijvoorbeeld boa’s opgeleid, of mensen die in een buurtteam werken. Het is de bedoeling dat deelnemers hier in praktijk kunnen leren en oefenen. Het derde vlak waar RadarVertige veel trainingen op aanbiedt is teamontwikkeling en communicatie. Juke: ‘Deze trainingen zijn echt gericht op de ontwikkeling van professionals in hun werk en binnen teams. Dit is ook het soort trainingen dat we aan de cliëntenraden geven.’

Trainingen voor cliëntenraden
De regie om een scholingsdag af te nemen ligt volledig bij de cliëntenraden zelf. Sommige raden zijn hier heel proactief in, en plannen elk jaar twee scholingsmomenten. Bij andere raden komt het initiatief soms wat meer vanuit de raadsadviseur. ‘Vervolgens vindt er een gesprek plaats tussen mij en de cliëntenraad’, vertelt Juke. Samen wordt er dan gekeken waar de behoefte ligt. Hoe gaat het in de raad? Wat zijn de wensen voor een scholingsdag? En wat moet het opleveren? ‘Samen gaan we op zoek naar onderwerpen en thema’s die passen bij de raad, de wensen en de raadsleden.’
 
Naar aanleiding van dat gesprek maakt Juke een voorstel voor een scholingsdag. Dit voorstel wordt verder afgestemd. Bij akkoord begint Juke met haar collega’s aan de voorbereidingen. Juke: ‘Op deze manier sluit de scholing zoveel mogelijk aan bij de wensen en behoeften van alle raadsleden.’
 
DISC en jaarplannen
De inhoud van de scholingsdagen kan per raad verschillen. Maar er is wel een rode lijn in te distilleren volgens Juke. ‘Veel gaat toch over thema’s zoals teameffectiviteit en teamontwikkeling. Dat geldt met name voor raden met veel nieuwe leden of waar het even niet zo lekker loopt in de samenwerking.’
 
Daarnaast zijn er de afgelopen tijd veel trainingen rondom DISC gegeven. DISC staat voor Dominant, Interactief, Stabiel en Consciëntieus en verwijst naar verschillende communicatiestijlen. Dit is een fijne methodiek om globaal overzicht te geven in ieders manier van communiceren en wat dat betekent. Iedereen is namelijk anders. ‘Tijdens een scholingsdag gaan we hierover in gesprek met elkaar. Wat zijn jouw communicatievoorkeuren? Waar ben je allergisch voor? En hoe komt dat?’
 
Juke en haar collega’s helpen cliëntenraden ook regelmatig met het opstellen van jaarplannen. Niet zozeer inhoudelijk, maar meer strategisch. Welke mensen zitten er in de raad? Wat voor soort mensen zijn dat? En als dit de plannen zijn voor het komende jaar, is het jaarplan dan haalbaar met de mensen die in de raad zitten? Hebben die daar genoeg tijd en energie voor? ‘Dit zijn de soort vragen die we dan samen met de raad proberen te beantwoorden. Op deze manier komt er een jaarplan tot stand dat door iedereen gedragen wordt.’
 
Wens voor de toekomst
Ook Juke en haar collega’s merken dat de cliëntenraden momenteel in een overgangsfase zitten. ‘Ik heb de afgelopen jaren gezien dat het voor veel raden steeds lastiger wordt om nieuwe raadsleden te vinden. Ook het contact met cliënten is voor sommige raden na de coronacrisis lastiger geworden.’ Het is de kunst om de komende jaren een nieuwe modus hierin te vinden. ‘Ik gun het de cliëntenraden heel erg om genoeg tijd te nemen om met elkaar uit te zoomen. Om terug te gaan naar de fundamentele vragen: wat is nou eigenlijk de rol en taak van cliëntenraden? Wat hebben jullie nodig om goed uit de verf te komen? En hoe kunnen jullie dat samen met UWV goed organiseren?’
 
Als die heroriëntatie goed gebeurt kan dat wellicht op den duur ook nieuwe leden aantrekken. Want dat cliëntenraden nodig zijn, staat voor Juke buiten kijf. ‘Ik denk dat het super belangrijk is om als cliënt een plek te hebben waar je mensen kan vinden voor een luisterend oor. Die naar je wensen luisteren en aan de slag gaan met belangrijke signalen in de regio’s en in het land.’