Connecties, connecties, connecties
Jochem Atema doet verslag van het congres van de LCR, 12 april 2018 te Nieuwegein: ‘Hoezo zelfredzaam!’ Het begint allemaal met netwerken, oftwel: connecties maken.
Door Jochem Atema, duovoorzitter UWV-cliëntenraad district Noord
‘Six degrees of separation’
In zes stappen kun je iedereen op deze aardbol bereiken en met elkaar verbinden. Dit principe werd op een mooie manier gevisualiseerd door gekleurde bollen wol de zaal te gooien en de deelnemers op die manier met elkaar te verbinden. Het illustreert ook het belang van een (persoonlijk) netwerk. Hoe groter het netwerk, hoe groter de kans op zelfredzaamheid. Kom je er zelf niet uit, dan doe je een beroep op je netwerk. De keerzijde is, dat het voor mensen zonder netwerk veel moeilijker is om zich staande te houden in de maatschappij.
Weten is nog geen doen
In lijn hiermee hield Anne-Greet Keizer van de WRR (Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid) in het kader van de AB Harrewijnrede een betoog met de titel: ‘Weten is nog geen doen’, een realistisch perspectief op zelfredzaamheid.
De overheid en veel uitkeringsinstanties gaan ervan uit, dat als een individu ergens kennis van heeft (weten) hij of zij daar ook gebruik van maakt en ernaar handelt (doen). Dit blijkt een misvatting te zijn. Van groter belang is of je positief of negatief in het leven staat op de volgende gebieden: zelfcontrole, temperament en overtuiging. Zij introduceert naast het denkvermogen, de term ‘doenvermogen’, het kunnen omgaan me verleiding en tegenslag.
Een derde van de zogenaamde ‘hoogopgeleiden’ schijnt niet over het ‘doenvermogen’ te beschikken. Een van de aanbevelingen van de WRR aan de overheid, is het invoeren van een ‘doenvermogentoets’. Toets niet alleen of een beleid uitvoerbaar is voor een uitkeringsinstantie zoals het UWV, maar controleer ook of het voor cliënt of burger te doen (uitvoerbaar) is.
Beter afstemmen van regelingen
Verhoging van de zelfredzaamheid kan door diverse uitkeringsinstanties, gemeenten en de centrale overheid worden bevorderd. Namelijk door toeslagen en regelingen beter af te stemmen. Een voorbeeld: een alleenstaande ouder met twee kinderen die deeltijd werkt, krijgt jaarlijks(!) te maken met twaalf inkomenselementen, achttien verschillende formulieren en tachtig verschillende betalingsmomenten. Je moet wel heel sterk in je schoenen staan wil je dat goed managen.
Workshop: ‘Is beschut werk ook passend werk?’
Na de plenaire bijeenkomst heb ik mij ingeschreven voor de workshop ‘Is beschut werk ook passend werk?’ Ongeveer een derde van de vroegere WSW valt op dit moment onder beschut werk. Hiervan is sprake als iemand tenminste één uur achtereen kan werken. Er is echter zoveel begeleiding en aanpassing nodig, dat hij of zij niet aan het reguliere arbeidsproces kan deelnemen. Het advies van ervaringsdeskundigen voor beschut werk, is om eerst naar de mens te kijken en dan pas naar het aangeboden werk.
Lunch en middagprogramma
Vervolgens een belangrijk moment van de bijeenkomst: de lunch. Deze was weer goed verzorgd. Na de lunch begon het middagprogramma. De zaal was verdeeld in drie thema’s, (onafhankelijke) cliëntondersteuning, re-integratie en armoede en schuld. Tijdens een pub quiz werd er (per tafel) gestreden voor de eer en een leuke prijs. Ik had graag gedaan alsof ik tot een van de winnende tafels behoor, maar dat is helaas niet het geval. Onze tafel scoorde beduidend onder het midden.
Cliënt in Beeld-prijs
De Cliënt in Beeld-juryprijs ging naar Arbo Positief. Netwerkgroepen helpen (oudere) werkelozen. Een terechte keus. De publieksprijs ging naar Ed@loket van cliëntenraad Amerpoort. Zij hebben gemerkt dat cliënten informatie vaak niet begrijpen en hebben daarom teksten toegankelijker gemaakt, inclusief video-ondersteuning.
Napraten en borrel
Na uitreiking van de prijzen en het slotwoord, was er nog gelegenheid om onder een hapje en een drankje met elkaar na te praten. Helaas hebben velen daar geen gebruik van gemaakt. Ook vaak in verband met de lange reis naar huis.