Wetenschappers van UWV en het Universitairs Medisch Centrum Groningen werken samen in het Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde. Samen met de Academische Werkplaats Noord startte het Kenniscentrum een onderzoek naar de “sociale zekerheidsvaardigheden” van WIA-cliënten. De onderzoekers vroegen de cliëntenraad Noord om mee te denken over het onderzoek. Fré van der Meer is coördinator Sociaal Medische Zaken binnen de cliëntenraad en is nauw bij het onderzoek betrokken. 

Wat zijn sociale zekerheidsvaardigheden?

Fré: ‘Sociale zekerheidsvaardigheden betekent eigenlijk: hoe goed kun je informatie vinden, begrijpen en inzetten. Niet alle communicatie van UWV is voor iedereen even begrijpelijk. Er is een groep mensen die niet zo goed begrijpt wat UWV bedoelt in gesprekken en brieven.’

Wat wordt er onderzocht?

‘De onderzoekers willen weten welke problemen er zijn als het gaat om zulke sociale zekerheidsvaardigheden. Ze hebben een vragenlijst naar het klantenpanel van UWV gestuurd over het vinden, begrijpen en toepassen van informatie van UWV. De vragenlijst gaat vooral over de communicatie van UWV. Er staan vragen in over gesprekken met UWV-medewerkers en informatie over beslissingen, wet- en regelgeving en bezwaarprocedures.’

Waarom gaat het onderzoek specifiek over WIA-cliënten?

‘In de WIA-groep zitten relatief veel mensen die lezen, schrijven en formulieren invullen moeilijk vinden. Zij moeten aanspraak maken op een uitkering, maar lopen vast omdat ze de brieven van UWV niet goed begrijpen. Daardoor weten ze niet welke stappen ze moeten zetten.

Daarnaast moeten ze bijvoorbeeld ook vragenlijsten van UWV invullen, maar weten ze soms niet goed hoe ze moeten uitleggen wat er aan de hand is. Daardoor kunnen situaties verkeerd beoordeeld worden. De UWV-medewerker ziet immers niet de persoon achter de vragenlijst. Daar komt nog eens bij dat veel communicatie met UWV via de pc gaat. En niet iedereen is even handig met de computer. Het gevolg is dat UWV mogelijk niet goed oordeelt over iemand. Op basis van de vragenlijst kan UWV denken dat iemand wel weer aan het werk kan. Terwijl diegene dat misschien helemaal niet kan, maar niet goed wist hoe hij dat moest uitleggen.'

Op welke manier is de raad Noord hier bij betrokken?

‘De onderzoekers hebben ons gevraagd om mee te denken over de vragenlijst. Daarnaast gaan wij ze helpen door deel te nemen aan groepsgesprekken met medewerkers van UWV en klantbegeleiders van vakbonden. In die gesprekken willen we ervaringen delen, omdat het niet altijd duidelijk is voor anderen hoe dingen overkomen.’

Werken jullie vaker samen mee aan zulke onderzoeken?

‘Dit is de eerste keer dat we op deze manier meewerken aan zo’n onderzoek. We proberen wel vaker buiten de gebaande paden te gaan als raad. Zo hebben we vorig jaar de samenwerking gezocht met Lentis en Zorgbelang. Zij hebben veel cliënten die ook cliënt van UWV zijn, dus we wilden graag kennis met elkaar delen.’

Hoe verloopt het onderzoek nu verder?

‘Het UMCG vroeg ons vorig jaar al of we wilden meewerken. We hebben direct geantwoord dat we dat graag wilden. Er kwam toen nog een vakantieperiode tussendoor, dus begin dit jaar gingen we echt van start. Maar toen kwam er door het coronavirus een kink in de kabel.

Ik hoop dat we de draad snel weer kunnen oppakken. Vooral omdat we nog wel een tijdje thuis zullen zitten. We moeten op den duur wel verder. Dus we willen kijken of we het op een andere manier kunnen regelen, zodat we binnenkort toch écht aan de slag kunnen.’