Je vraagt je af of je straks nog wel een inkomen hebt, en wie daarover beslist. Hierbij kunnen cliënten bij UWV het gevoel krijgen dat zij de controle verliezen. Nicolet Mensink, raadslid bij de Centrale Cliëntenraad en redactieraadslid, sprak Roland de Groot online. Hij vertelt hoe cliënten zelf meer aan het roer kunnen staan. En hoe een aandachtspuntenlijst hierbij kan helpen.

‘Als je ziek wordt, staat je wereld op zijn kop,’ legt Roland, raadslid bij de Centrale Cliëntenraad uit. ‘Je inkomen daalt, je moet naar de dokter voor onderzoeken en je sociale leven staat stil.’ Alles is onzeker. Daarnaast kom je terecht in een rits van brievenpost, gesprekken en soms meerdere beoordelingen bij UWV. Zodat je, hopelijk tijdelijk, in ieder geval een inkomen in de vorm van een uitkering kunt ontvangen.

Over dit proces heb je zelf weinig controle. Dat maakt het gesprek met de verzekeringsarts voor veel cliënten erg spannend. ‘Voor je gevoel heeft de arts niet alleen een oordeel over jouw gezondheid, maar bepaalt hij ook wat jouw inkomen gaat worden. Bij die arts ligt dus alle controle, en je weet niet wat hij gaat zeggen. Dat maakt het erg spannend. Je hebt voor je gevoel immers geen invloed op de situatie.’

Aandachtspuntenlijst

Daarom ontwikkelde Roland samen met de Centrale Cliëntenraad een aandachtspuntenlijst die mensen helpt zich goed voor te voorbereiden op zo’n beoordeling. ‘Want je kunt zelf ook veel.’ Deze aandachtspuntenlijst biedt cliënten handvatten om het gesprek te voeren. Op de lijst staan allerlei tips. Zoals hoe het bijhouden van een dagboek met klachten je kan helpen om inzicht te krijgen in je situatie. ‘Dit kun je gedurende het gesprek met de keuringsarts op tafel leggen.’

‘Ik gebruik het zelf ook als ik mensen help voorbereiden op een keuring.’ Roland ziet dat het veel mensen helpt. ‘Ze nemen het lijstje door en komen opgeluchter terug.’ Het geeft hen meer grip op de situatie, het zorgt voor empowerment.

Wegwijs

De empowerment van cliënten vergroten, daarvoor gaat Roland al jaren de spreekwoordelijke barricade op. Specifiek voor mensen die weinig te besteden hebben. Zo kreeg hij het samen met de minimawerkgroep Limburg voor elkaar dat UWV een paar jaar geleden in Limburg startte met een pilot. Het doel: cliënten met minder geld wegwijs maken in de voorzieningen die er voor hen zijn. Zodat dreigende schulden voorkomen kunnen worden.

Brief

Want gemeenten, stichtingen en ook de Belastingdienst bieden tal van regelingen voor mensen met een laag inkomen. Zo kunnen kinderen bijvoorbeeld schoolspullen vergoed krijgen. En kunnen sommige gemeenten je aanmelden voor een collectieve zorgverzekering. ‘Veel mensen weten alleen niet dat deze regelingen bestaan.’ Hen daarop wijzen kan dan al voldoende zijn. En dat is wat UWV in Limburg met de pilot heeft gedaan.

Neveneffect

De pilot bleek een succes, ziet ook de Raad van Bestuur bij UWV. Evenals de aandachtspuntenlijst, die momenteel bij de Centrale Cliëntenraad en de commissie Sociaal Medische Zaken (SMZ) ligt om verder aangescherpt te worden. In de toekomst hoopt Roland dat elke cliënt standaard een lijst met financiële regelingen en aandachtspuntenlijst ontvangt.

‘Want niet alleen de cliënt heeft er baat bij, UWV ook.’ De aandachtspuntenlijst kan verlichting bieden nu het tekort aan verzekeringsartsen steeds verder toeneemt. ‘Zo kan een gesprek met een cliënt die goed is voorbereid, veel effectiever zijn. Hierdoor kan de totale beoordeling van de arts en de arbeidsdeskundige veel minder lang duren.’ En dat zou kunnen helpen om het sociaal-medisch beoordelen ook in de toekomst werkbaar te houden.

Meedenken

De aandachtspuntenlijst is nog in ontwikkeling. En daar kunnen de districtsraden bij helpen. Roland roept de cliëntenraden dan ook op om hun kennis te delen. ‘Misschien hebben andere raden wel iets soortgelijks ontwikkeld en kunnen we dit bundelen. Of missen wij dingen op onze lijst. Dan zijn raadsleden ook welkom om ons daarover te berichten.’

De aandachtspuntenlijst is hier te downloaden. Het ongevraagd advies van de Centrale Cliëntenraad hierover is hier te downloaden. Heb je aanvullingen of eigen successen om te delen? Stuur dan een e-mail naar Roland de Groot via rwmdegroot@outlook.com.